Trong thời đại ngày nay có rất nhiều bạn trẻ đam mê kinh doanh nhưng không ít người vấp phải thất bại lớn. Cùng nghe Đặng Lê Nguyên Vũ – ông chủ Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên – một người lập nghiệp từ bàn tay trắng, chia sẻ những kinh nghiệm khởi nghiệp dành cho các bạn trẻ.
Ngày nay, rất nhiều bạn trẻ mong muốn khởi nghiệp nhưng lại không biết bắt đầu từ đâu, làm như thế nào. Theo ông, đâu là khó khăn lớn nhất đối với các bạn trẻ mong muốn khởi nghiệp?
Chúng ta đang có thời kỳ dân số vàng với lực lượng trẻ đông đảo. Nhưng công tâm mà nói, họ là sản phẩm của nền “văn hoá âm tính”, thiếu hoài bão, thiếu khát khao và điều quan trọng nữa là họ thiếu niềm tin lớn, thiếu động lực sống.
Tôi cũng thấy ở họ đang thiếu vắng quá nhiều tinh thần kinh doanh. Hoài bão, niềm tin, động lực là những sức mạnh tinh thần căn bản, nhưng thanh niên mình đang mắc kẹt trong những cái thiếu đó.
Nhiều người nói, có giỏi đến mấy muốn thành công trong kinh doanh cần phải có may mắn. Điều này đúng không thưa ông?
Các bạn thường nghĩ nếu thành công thì là do số phận, do hoàn cảnh nhưng thực tế lại không phải vậy, vấn đề ở đây là nằm trong tư duy. Bản chất không phải là ta sinh ra ở đâu, hoàn cảnh nào mà điều quan trọng là ta muốn gì, nghĩ gì và cam kết làm gì cho điều muốn đó.
Nhưng dù biết mình muốn gì và hết mình vì hoài bão, không phải ai cũng thành công ngay từ đầu…
Điều này khá phổ biến trong giới trẻ ngày nay. Các bạn vừa nóng vội vừa chủ quan nên rất dễ dẫn đến thất bại. Nếu chỉ có khát vọng mà không biết hướng đi thế nào thì khó lắm.
Tôi đã từng gặp nhiều em rất tội. Có em kể em vô cùng ngưỡng mộ tôi, nên học xong năm thứ ba Đại học thì quyết định bỏ để lập nghiệp giống tôi. Gia đình can ngăn không được, sau hai năm vay vốn, làm ăn thua lỗ, các em bị gia đình từ, phải tha hương bốc vác thuê. Nhưng tôi thấy các em rất nghị lực, biết nhìn nhận đánh giá lại con đường sai, tôi tin tưởng các em sẽ thành công.
Tôi luôn muốn định hướng để các bạn đừng sợ phép thử sai. Vấp ngã bao giờ cũng cho chúng ta những kinh nghiệm quý giá và giúp ta trưởng thành hơn.
Để thành công trên con đường lập nghiệp cần rất nhiều thứ nhưng một thứ quan trọng đó là sự sáng tạo. Ông đánh giá thế nào về sức sáng tạo của các bạn trẻ?
Một quy luật chắc chắn rằng không có sáng tạo sẽ không có thành công. Và tôi tin chắc rằng sự sáng tạo luôn tồn tại trong mỗi người trẻ, quan trọng là làm thế nào để “kích hoạt” nó. Đã có một số bạn trẻ bộc lộ và phát huy được khả năng sáng tạo của mình, bằng chứng là nhiều sản phẩm hoặc sáng chế không chỉ được quốc gia công nhận mà còn có cơ hội tranh tài quốc tế. Tôi rất tự hào về các em.
Tuy nhiên, đó vẫn chỉ là số ít. Bản thân người Việt Nam chúng ta cần phát huy hơn nữa tinh thần sáng tạo có trách nhiệm, đặc biệt là thế hệ kế tiếp, các bạn phải ý thức cao độ, thực sự nỗ lực và phát huy tinh thần này vì một Việt Nam hùng mạnh và ảnh hưởng.
Theo ông đâu sẽ là môi trường để giới trẻ có thể kích hoạt được sự sáng tạo ấy?
Thách thức của chúng ta không phải chỉ là thoát khỏi lũy tre làng mà phải có công thức để đi đến con đường lớn và trở thành người hùng mạnh. Người hùng mạnh ở đây phải có 4 yếu tố: có hoài bão (tức sức mạnh tinh thần), có sức mạnh thể chất, có vật chất và giàu có về nhân văn. Làm sao để kiến tạo nên 4 yếu tố này, giáo dục có dạy không? Tôi cho là có nhưng chưa đủ, chính vì thế các bạn cần phải học và trải nghiệm nhiều hơn nữa ngoài đường đời.
Vậy ông đặt những kì vọng gì dành cho thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay?
Hơn 10 năm qua, chúng tôi đã bắt tay vào tiến trình cài đặt “tâm thế” cho các bạn trẻ thông qua rất nhiều buổi gặp gỡ, đối thoại và các chương trình dành riêng cho thanh niên như: “Sáng tạo vì thương hiệu Việt”, Quỹ “Khơi nguồn sáng tạo”, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp…
Tôi thấy mình cần phải có trách nhiệm với thanh niên, truyền lại những kinh nghiệm có được để thanh niên mạnh mẽ hơn, có niềm tin và động lực, nhất là trong thời buổi có quá nhiều áp lực cạnh tranh.
Tôi chỉ cho các bạn cách phải đi như thế nào, dù là lờ mờ thôi, nhưng họ cảm giác rõ con đường và họ thấy không khó khăn như họ nghĩ. Các bạn có hứng khởi triển khai đường đi như thế nào, lấy nguồn vốn ở đâu. Tôi vẫn nói với các bạn, người khác làm được, mình cũng làm được.
Thế hệ trẻ cần có tư duy độc lập, tìm cách vượt qua bất kỳ đối thủ nào. Chúng ta cần trang bị cho thế hệ trẻ động cơ, động lực đua tranh, có khát khao ảnh hưởng thế giới và có tầm nhìn toàn cầu. Tôi có niềm tin vào người trẻ, các bạn có đầy đủ điều kiện, phẩm chất, nếu cùng nhau nuôi dưỡng khát vọng và có hướng đi đúng, các bạn sẽ là những người hùng mạnh, làm nên quốc gia hùng mạnh.
Xin chân thành cảm ơn ông!
(theo Tiền Phong)