Elon Musk – một tỷ phú 45 tuổi hiện đang sở hữu 4 công ty trị giá tỷ đô trong các lĩnh vực: phần mềm, năng lượng, hệ thống giao thông và hàng không vũ trụ. Sự ảnh hưởng của ông đến thế giới là điều không thể chối cãi, nhưng Musk đã thực hiện điều đó như thế nào, liệu có phải chỉ là sự may mắn?
Để giải thích thành công của Elon Musk, người ta đã chỉ ra rằng ông là một người hùng trong công việc (85 giờ trong một tuần), là một người có tầm nhìn về tương lai và là người có tính kiên cường trong công việc. Nhưng những người hội tụ đủ các điều này vẫn chưa chắc đã thành công, người ta muốn biết Elon Musk đã làm những điều khác biệt nào nữa.
Theo lẽ thường, những người thành công chỉ tập trung vào một chuyên môn nhất định, nhưng Elon Musk đã phá vỡ nguyên tắc đó. Chuyên môn của ông trải dài từ tên lửa khoa học, kỹ thuật, vật lý, và trí thông minh nhân tạo cho đến năng lượng mặt trời và năng lượng nói chung. Vậy Elon Musk đã làm điều đó bằng cách nào.
Musk là người có khả năng “chuyển giao học tập”
Em trai của Musk cho biết: Từ lúc còn tuổi thiếu niên, mỗi ngày Musk đọc xong hai quyển sách trong các lĩnh vực khác nhau. Từ đó cho thấy, nếu mỗi tháng bạn đọc một quyển sách thì Musk đã đọc nhiều sách hơn bạn đến 60 lần.
Ban đầu, ông đọc về khoa học viễn tưởng, triết học, tôn giáo, lập trình, và tiểu sử của các nhà khoa học, kỹ sư cùng các doanh nhân. Khi lớn lên, sự quan tâm và việc đọc sách của ông đã mở rộng ra các chủ đề khác như vật lý, kỹ thuật, thiết kế sản phẩm, kinh doanh, công nghệ và năng lượng. Chính niềm khao khát kiến thức đã giúp cho Musk tiếp xúc với nhiều lĩnh vực khác mà ông chưa bao giờ học ở trường.
Musk và SpaceX
Elon Musk cũng giỏi về một loại hình học tập mà không phải ai cũng nhận ra được điều đó – đó chính là chuyển giao học tập.
Chuyển giao học tập có nghĩa là lấy những gì học được trong một bối cảnh này sau đó đem áp dụng cho một bối cảnh khác. Nó có thể là những trọng tâm mà chúng ta học được trong sách vở hay ở trường sau đó sẽ được đem đi áp dụng vào thế giới thực. Hoặc cũng có thể là những gì chúng ta học được trong ngành công nghiệp này sau đó đem áp dụng đến cho ngành công nghiệp khác.
Chính điều này đã làm cho Musk tỏa sáng. Trong một số buổi phỏng vấn của ông, có thể thấy được hai bước trong tiến trình bồi dưỡng chuyển giao học tập như sau:
Đầu tiên, ông phân tích các kiến thức thành các nguyên tắc cơ bản
Câu trả lời của Musk trên trang reddit AMA mô tả cách làm như sau:
Nghiên cứu cho thấy rằng việc biến kiến thức của bạn thành những nguyên tắc trừu tượng hơn và sâu sắc hơn sẽ tạo điều kiện cho quá trình chuyển giao học tập phát triển tốt hơn. Nghiên cứu cũng đưa ra một cách đặc biệt mạnh mẽ giúp cho con người cảm nhận được nguyên tắc cơ bản, được gọi là “trường hợp tương phản”.
Đây là cách hoạt động: Ví dụ bạn muốn phân tích chữ A để hiểu sâu sắc nguyên tắc của việc tạo một chữ A. Hãy tiếp tục ví dụ rằng bạn có hai phương pháp mà bạn có thể sử dụng để làm điều này:
Bạn nghĩ cách nào hiệu quả hơn?
Phương pháp #1: Mỗi một chữ A khác nhau trong phương pháp #1 cho chúng ta một cái nhìn rõ hơn điều gì giống và khác biệt giữa các chữ A. Trong khi đó, phương pháp #2 không cho chúng ta thấy được dấu hiệu gì cả.
Bằng cách nhìn vào rất nhiều trường hợp khác nhau khi chúng ta đang học bất kỳ một điều gì, chúng ta sẽ bắt đầu cảm nhận điều gì là cần thiết và thậm chí có thể phác thảo một điều độc đáo cho riêng mình.
Musk và Tesla
Điều này có ý nghĩa gì trong cuộc sống hàng ngày? Khi mà chúng ta đang tham gia vào một lĩnh vực mới, chúng ta không nên chỉ dùng một phương pháp duy nhất hay một cách thực hành tốt nhất. Mà nên khám phá nhiều phương pháp khác nhau, phân tích từng cái một, đem so sánh và đối chiếu chúng. Điều này sẽ giúp chúng ta khám phá ra các nguyên tắc cơ bản.
Tiếp theo, ông tái tạo các nguyên tắc cơ bản vào một lĩnh vực mới
Bước hai của quá trình chuyển giao học tập của Musk liên quan đến việc mang các nguyên tắc cơ bản mà ông học được trong trí tuệ nhân tạo, công nghệ, vật lý và kỹ thuật vào các lĩnh vực riêng biệt như là:
- Trong không gian vũ trụ, để tạo SpaceX.
- Trong ô tô, nhằm tạo ra Tesla với khả năng tự lái.
- Trên tàu hoả, để có một Hyperloop như ngày này.
- Trong ngành hàng không, giúp máy bay điện cất cánh và hạ cánh theo phương thẳng đứng.
- Trong công nghệ, giúp phát triển PayPal.
- Trong công nghệ, đồng sáng lập OpenAI, một tổ chức phi lợi nhuận nhằm hạn chế tương lai không tốt đẹp mà công nghệ trí thông minh nhân tạo có thể gây nên.
Keith Holyoak, một giáo sư tâm lý học của trường đại học California tại Los Angeles và là một trong những nhà tư tưởng hàng đầu thế giới về lý luận tương tự đã đề nghị người dân tự hỏi mình hai câu hỏi sau đây để trau dồi kỹ năng của bản thân: “Điều này nhắc nhở tôi về điều gì?” và “Tại sao nó nhắc nhở tôi về nó?”
Bằng cách liên tục nhìn vào các đối tượng trong môi trường xung quanh bạn và bạn cứ đọc và tự hỏi mình hai câu hỏi này, bạn xây dựng cho mình sự mạnh mẽ trong bộ não của bạn mà có thể giúp bạn kết nối mọi thứ lại với nhau.
Tóm lại, không có có thứ ma thuật nào dẫn đến thành công, chỉ có con đường học tập đúng đắn.
Vậy là chúng ta đã có thể hiểu làm thế nào để Musk có thể trở thành một chuyên gia đẳng cấp như bây giờ:
- Ông đã đọc gấp 60 lần một người thích đọc sách trong nhiều năm.
- Ông đọc nhiều sách với đa dạng các thể loại.
- Ông liên tục tháo gỡ những điều học được thành các nguyên tắc cơ bản và kết nối chúng theo một cách mới.
Ở một mức độ sâu xa hơn, chúng ta có thể học được từ Elon Musk đó chính là không nên chấp nhận những điều được mặc định là tốt nhất.
Musk và Hyperloop
Nếu chúng ta đặt thời gian vào học những điều cốt lõi khắp các lĩnh vực và luôn luôn liên hệ những điều này vào cuộc sống của chúng ta cũng như là thế giới, việc chuyển giao giữa các lĩnh vực sẽ dễ dàng và nhanh hơn.
Khi chúng ta tích trữ các nguyên tắc của mình và kết hợp các chúng với các lĩnh vực khác nhau, ta có thể tiến tới một lĩnh vực mới mà thậm chí ta chưa được biết trước đó, và tạo ra những đóng góp đặc biệt.
Hiểu được cách học siêu cường Elon Musk sẽ giúp chúng ta có được cái nhìn sâu sắc về cách mà ông có thể đi vào một ngành công nghiệp đã tồn tại khoảng hơn 100 năm và thay đổi nó.
Elon Musk được ví như một người ngoài hành tinh nhưng những tài năng của ông không phải là phép thuật màu nhiệm mà do chính ông xây dựng lên.